“Help, straks val ik door de mand!” – Het Imposter Syndroom ontmaskerd

Heb je ooit het gevoel gehad dat je eigenlijk niet écht weet wat je aan het doen bent – en dat anderen daar elk moment achter kunnen komen? Alsof je op een toneel staat, en iemand zo ineens “Betrapt!” zou kunnen roepen? Welkom bij de club. Dit gevoel heeft een naam: het imposter syndroom. En nee, je bent absoluut niet de enige. Sterker nog, de kans is groot dat jouw collega’s, je leidinggevende, of zelfs die zelfverzekerde LinkedIn-goeroe het ook weleens voelt – maar het simpelweg niet uitspreekt.

Zelf ken ik dit gevoel maar al te goed. Jarenlang heb ik gedacht dat ik gewoon geluk had gehad, dat mensen me overschatten. Vooral de perfectionist in mij – die stem die zei dat het nooit goed genoeg was – heeft me flink in de houdgreep gehad. Ik heb destijds zelf coachsessies gevolgd om hiermee om te leren gaan. Inmiddels werk ik als coach en help ik anderen om op een eerlijke en zachte manier naar deze stem te kijken – én te ontdekken hoe je ermee kunt samenwerken in plaats van ertegen te vechten.

Wat is het Imposter Syndroom eigenlijk?
Het imposter syndroom is dat knagende gevoel dat je jouw succes niet écht hebt verdiend. Alsof het toeval was, geluk, of dat je mensen hebt weten “te misleiden” om te denken dat je bekwaam bent. Het is die innerlijke saboteur die fluistert: “Straks hebben ze door dat ik dit helemaal niet kan.”
Het imposter syndroom kent verschillende gedaanten, zoals:

• De perfectionist – “Als het niet perfect is, is het waardeloos.”
• De solo-werker – “Als ik hulp nodig heb, bewijs ik dat ik het niet kan.”
• De expert – “Ik moet alles weten, anders ben ik geen expert.”
• De natuurlijke genialiteit – “Als ik hard moet werken, ben ik blijkbaar niet slim genoeg.”
• De super(wo)man – “Ik moet alles tegelijk aankunnen – anders ben ik zwak.”

Zelf herkende (en herken) ik me nog steeds het meest in die eerste: de perfectionist. De lat kon altijd hoger. En als iets wél goed ging? Dan had ik gewoon geluk gehad. Toch?

Waarom is dit nu zo’n actueel onderwerp?
In een tijd waarin social media vooral de hoogtepunten laat zien, en werkplekken steeds sneller en veeleisender worden, voelen veel mensen zich opgebrand, onzeker of simpelweg niet genoeg. Vooral jonge professionals en high-achievers lopen vaak tegen het imposter syndroom aan.

Daar komt bij dat hybride werken vaak betekent: minder bevestiging, minder spontane feedback, minder “even checken” bij het koffieapparaat. Wat overblijft, is je innerlijke criticus die de vrije ruimte krijgt om te tetteren. Het perfecte recept voor twijfel.

Wat kun je doen – als coach, of als coachee?
Als coach zie ik het imposter syndroom niet als iets wat ‘weg’ moet. Het is eerder een signaal – een uitnodiging om naar binnen te keren, te reflecteren en te leren. In mijn praktijk werk ik met ervaringsgericht leren via spiegelen met honden. Honden reageren puur, zonder oordeel – en juist daardoor krijg je eerlijk en direct inzicht in je eigen gedrag, overtuigingen en patronen.
Samen onderzoeken we: waar komt die innerlijke stem vandaan? Wat triggert het gevoel van ‘niet goed genoeg zijn’? En hoe kun je, door kleine stapjes en nieuw gedrag, die stem leren temmen?
We gebruiken daarbij o.a. de leercurve van Maslow, waarbij je leert dat nieuw gedrag oefenen onwennig mag voelen – maar ook dat groei begint buiten je comfortzone. Niet door harder je best te doen, maar door anders te kijken, te voelen en te handelen.

Een paar praktische tips die ik vaak inzet:

• Herken de stem. Word je bewust van de momenten waarop je jezelf ondermijnt. Wat zegt die stem? En klinkt die als iemand die je kent?

• Verzamel bewijs. Kijk objectief naar je prestaties. Wat heb je écht bereikt? Vraag actief om feedback – vaak zijn anderen veel milder dan jijzelf.
• Durf te delen. Niets werkt zo bevrijdend als toegeven: “Ik voel me soms een bedrieger.” Je zult versteld staan hoeveel mensen hetzelfde voelen.
• Scheid gevoel van feit. Je kunt je onzeker voelen, maar dat betekent niet dat je onbekwaam bént.
• Omarm groei. Je hoeft niet alles te weten of alles in één keer goed te doen. Je bent een werk in uitvoering – net als ieder ander.

Tot slot: je bent niet nep – je bent aan het groeien
Het feit dat je twijfelt, betekent dat je betrokken bent. Dat je het goed wil doen. Dat je verantwoordelijkheid neemt. En dat is geen zwakte – dat is kracht. Dus de volgende keer dat je denkt: “Straks val ik door de mand,” adem diep in, glimlach even en zeg zacht tegen jezelf:
“Ik ben niet nep. Ik ben mens. En ik ben onderweg.”

Herken jij jezelf hierin?
Ben jij die perfectionist, expert, super(wo)man, of juist die solo-werker die alles zelf moet doen?
Je hoeft dit niet alleen te doen.
Plan een vrijblijvende kennismaking en ontdek of deze ervaringsgerichte werkvorm – met spiegelen met honden – jou kan helpen om jouw innerlijke criticus te temmen en meer rust en vertrouwen te ervaren in wie je bent en wat je doet.
Samen kijken we waar jouw verhaal begint – en waar je naartoe wilt groeien.